In deze blog kom je alles te weten over tig lassen, de verschillende toepassingen voor-en nadelen, technieken en benodigde materialen.
Inhoud
Wat is tig lassen
Tig lassen staat ook wel bekend als Tungsten Inert Gas-lassen. Het is een booglastechniek die z’n naam te danken heeft aan de materiaalsoorten en de methodiek die gebruikt wordt tijdens het lassen. De twee belangrijkste componenten zijn hier Tungsten (Wolfraam) dat gebruikt wordt voor de elektrode en het inert gas dat dienstdoet als beschermgas.
Hoe werkt tig lassen nu concreet? Wel, bij deze lastechniek wordt een wolfraamelektrode gebruikt die niet afgesmolten wordt. Dat is een groot verschil met andere methoden zoals MIG en MMA lassen, waar de elektrode wel smelt en dus verbruikt wordt tijdens het lassen. Bij tig lassen zal de wolfraamelektrode gebruikt worden als een constante, stabiele bron van warmte om zo het lasmateriaal te smelten.
Om de laszone en de elektrode te beschermen tegen oxidatie en verontreinigen uit de omgevingslucht gaat men gebruik maken van een inert gas dat fungeert als beschermgas. Meestal wordt gekozen voor argon of helium.
Verschil met andere lastechnieken
Waar zit nu het grootste verschil tussen tig lassen en andere technieken zoals bijvoorbeeld MIG-lassen?
- Tig lassen biedt veel meer controle en precisie dan andere lastechnieken. Hierdoor wordt het mogelijk om ontzettend accurate en dunne lassen te maken wat een zeer hoge kwaliteit oplevert, zowel op vlak van afwerking als duurzaamheid.
- Daarnaast gaat bij tig lassen (zoals we reeds besproken hebben) de elektrode niet smelten en blijft deze constant.
Tig lassen met en zonder toevoegmateriaal
Bij deze techniek kan je zowel mét als zonder toevoegmateriaal gaan lassen. Dit wordt voornamelijk bepaald door de eisen die aan de lasverbinding gesteld worden maar ook door het type materiaal dat gelast moet worden.
- Zonder toevoegmateriaal: een typisch voorbeeld hiervan zijn dunne materialen. Vaak wordt de las uitgevoerd zonder additioneel vulmateriaal. De las wordt dan gevormd door het zuiver samensmelten van de basismaterialen.
- Tig lassen met toevoegmateriaal: voor het lassen van dikkere materialen wordt veelal gebruik gemaakt van additioneel vulmateriaal. Ook wanneer er specifieke vereisten zijn m.b.t. de sterkte van de las wordt vaak geopteerd om materiaal toe te voegen aan de las. Er zijn allerhande vulmaterialen verkrijgbaar waarbij de materiaalsoort van je werkstuk en de specificaties waaraan je las moet voldoen bepalend zijn voor de keuze.
Gelijkstroom en wisselstroom
Bij tig lassen kan je zowel met gelijkstroom (DC) als wisselstroom (AC) werken.
- Gelijkstroom: wordt vaak gekozen voor het lassen van RVS, nikkellegeringen en koper. Het voordeel is de stabiele boog en diepe penetratie. Dit maakt gelijkstroom geschikt voor het lassen van dikkere materiaaltypes.
- Wisselstroom: voor het lassen van bijvoorbeeld aluminium(legeringen). Het biedt de mogelijkheid om de oxidehuid bij het aluminium oppervlak te doorbreken. Dit resulteert in een mooie, penetrerende las.
Waarvoor wordt tig lassen gebruikt?
Over het algemeen wordt tig lassen toegepast wanneer een hoge duurzaamheid van de lasnaad gewenst is in combinatie met een mooie esthetische afwerking. We geven enkele voorbeelden van toepassingen en materialen.
Tig lassen is een veel gekozen techniek bij volgende materialen:
- Dunnere materiaalsoorten: De TIG-methode laat een zeer nauwkeurige warmteregeling toe, wat belangrijk is om vervorming tegen te gaan. Hierdoor is tig lassen een uitstekende keuze voor dunne materialen.
- RVS: Deze techniek wordt vaak gekozen voor roestvrijstaal omdat mooie en sterke lasnaden, zonder vervuilingen, veelal van cruciaal belang zijn bij werkstukken vervaardigd uit RVS.
- Non-ferrometalen: tig lassen wordt vaak als beste techniek beschouwd voor het lassen van metalen zoals aluminium, magnesium en koper. Het lassen van een non-ferrometaal vereist immers een goede warmtecontrole.
- Pijpleidingen: Ook bij het lassen van buiswerk is de TIG-techniek een geliefde keuze. Vooral wanneer de operator uiterst nauwkeurige en mooie lassen dient aan te brengen. Voor tal van sectoren (zoals bv. de petrochemische sector) is dit een belangrijke vereiste.
- Reparaties: Dankzij de hoge precisie en controle biedt TIG tal van mogelijkheden voor delicate reparaties die een zeer kwalitatieve en/of cleane las nodig hebben. Een typisch voorbeeld hiervan is de auto-industrie.
Sectoren waar vaak tig lassen gebruikt wordt:
- Lucht-en ruimtevaart: voor componenten die moeten weerstaan aan extreme omstandigheden zoals bv. hoge temperaturen, druk enzovoort.
- Medische apparatuur: hier speelt de betrouwbaarheid van de lassen een grote rol. Ook het vermijden van verontreinigingen zorgt ervoor dat tig lassen heel vaak toegepast wordt in deze sector.
- Automotive: in de auto-industrie wordt dit lasproces vooral gebruikt voor dunne platen en componenten. Een goed voorbeeld hiervan zijn uitlaatsystemen.
- Piping (leidingsystemen): in de petrochemie, energie- en procesindustrie wordt TIG-lassen gebruikt voor het lassen van buizen waar hoge eisen gesteld worden aan de kwaliteit en dichtheid van de lassen.
- Voedingsindustrie: hier is hygiëne van groot belang. TIG-lassen zorgt voor gladde, poriënvrije lassen zonder inwendige verontreiniging, wat essentieel is in installaties waar voedsel of drank verwerkt wordt.
Materialen en benodigdheden voor tig lassen
Ok, je hebt beslist dat tig lassen de juiste techniek is voor je project. Maar welke materialen heb je nodig? We zetten ze allemaal op een rijtje:
- Lasapparaat: het is natuurlijk een open deur… maar wil je tig lassen? Dan heb je natuurlijk een tig lasapparaat nodig. Deze lasmachine zal de wolfraamelektrode vasthouden en de elektrische boog creëren die nodig is voor het lassen. Een voorbeeld hiervan zijn de lasunits van Parweld.
- Wolfraamelektroden: zijn, zoals de naam het al aangeeft gemaakt van wolfraam. Ze smelten niet tijdens het lasproces. Je kan ze verkrijgen in tal van diameters en verschillende types. Welke wolfraamelektroden je kiest hangt sterk af van de toepassing.
- Vulmaterialen: Worden vaak gebruikt om een las te verstevigen over de verbinding te verbeteren. De keuze hangt vooral af van het type materiaal dat je gaat lassen.
- Lastoorts: voor tig lassen gebruik je een speciaal ontworpen toorts. De tig lastoorts houdt niet alleen de wolfraamelektrode vast, maar leidt ook het beschermgas naar de plaats waar je een lasnaad gaat aanbrengen.
- Beschermgas: hier wordt meestal geopteerd voor argon of helium. Deze inerte gassen beschermen de las en elektrode tegen oxidatie. Beschermgassen worden geleverd in stalen of aluminium flessen onder hoge druk. Je kan ze aankopen in verschillende maten. De keuze hangt vooral af van de duur en de gebruiksfrequentie van de laswerken die je wil uitvoeren. Tig lassen zonder gas is niet mogelijk.
- Bescherming: wanneer je gaat lassen heb je natuurlijk de nodige bescherming nodig zoals een lashelm of laskap, handschoenen en een lasoverall. In hoofdzaak zijn deze noodzakelijk om je te beschermen tegen de hitte maar ook het verblindend licht van de lasboog.
- Lastafel: een stevige, vlakke ondergrond is essentieel bij TIG-lassen. En daarvoor is een lastafel ideaal. Je kan natuurlijk aan de slag op een gewone werkbank, maar een echte lastafel maakt het leven een stuk makkelijker. Ze zijn hittebestendig, vaak voorzien van gaten om klemmen te gebruiken, en helpen je om je werkstukken stevig en precies op hun plek te houden. Zeker bij TIG-lassen, waar nauwkeurigheid telt, is een stabiele ondergrond goud waard.
Hoe moet je tig lassen?
Het moet gezegd worden, tig lassen heeft een ietwat hogere moeilijkheidsgraad in vergelijking met andere lastechnieken. Het vereist een hogere precisie en vaardigheden. We geven de basisstappen om goed en effectief gebruik te maken van tig lassen als techniek.
1. Zorg voor een degelijke voorbereiding.
Het werkstuk moet goed gereinigd worden en vrij zijn van verontreinigingen zoals bijvoorbeeld verf, roest en olie. Je kan het werkstuk reinigen met een oplosmiddel en indien nodig in lichte mate opschuren.
2. Lasapparaat instellen
Voor je van start gaat dien je het lasapparaat correct in te stellen wat betreft stroomsterkte en polariteit. De instelling is afhankelijk van het werkstuk en het type materiaal dat je wil lassen. Kies de juiste wolfraamelektrode voor de toepassing en monteer de elektrode in de tig lastoorts.
3. Instellen van het beschermgas.
Zorg voor de juiste regeling van het beschermgas. Concreet houdt dit in dat je de juiste druk en doorstroomsnelheid moet hanteren. Wees steeds voorzichtig. Gasflessen staan onder druk en het onjuist gebruik ervan kan uiterst gevaarlijk zijn.
4. Start het lasproces
De tig lastoorts hanteer je best onder een hoek van 70 à 80 graden tegenover het werkstuk dat je wil lassen. Activeer nu de stroom, zo ga je een boog creëren tussen de wolfraamelektrode en het werkstuk. Vervolgens beweeg je de toorts langs de lasnaad. Doe dit langzaam en met de nodige voorzichtigheid. Zo bereik je een precies en optimaal eindresultaat. Indien je toevoegmateriaal dient te gebruiken ga je met één hand de toorts op het werkstuk richten en met je ander hand het toevoegmateriaal aanbrengen in het lasbad.
5. Afwerking
Nadat de lasnaad afgekoeld is kan je deze inspecteren en eventuele onregelmatigheden detecteren. Deze kunnen verwijderd worden met een borstel of slijpmateriaal.
Last but not least, tig lassen vergt wat oefening. Laat je dus niet ontmoedigen als het eindresultaat bij de eerste poging niet binnen de verwachtingen ligt. Met een beetje geduld en wat oefening perfectioneer je jouw techniek in no time.
Tig lassen: voordelen en nadelen
Deze lastechniek heeft zowel voor-als nadelen. Of tig lassen al dan niet de juiste techniek is voor jouw project hangt vooral af van het type materiaal en de doelstelling.
Voordelen
- Met tig lassen bereik je een zeer hoge kwaliteit. Je kan het proces zeer nauwkeurig controleren en hierdoor worden mooie, gladde lasnaden bereikt. Ook slak of insluitsels worden vermeden.
- Geen lasspatten: bij deze techniek ontstaan geen lasspatten. Ze kunnen dus ook niet aan het werkstuk kleven, de werkplaats blijft een stuk properder, en de lasser heeft een beter zicht op het smeltbad.
- Je kan in alle mogelijke posities gaan lassen
- Het is een ontzettend veelzijdige techniek. Je kan een breed scala aan materialen tig lassen, gaande van staal, magnesium, koper, titanium, RVS, aluminium en titanium… kortom, vrijwel alle smeltbare metalen.
- Beperkte hoeveelheid lasrook in verhouding met andere technieken.
Nadelen:
- Een traag, relatief langzaam proces als je gaat vergelijken met technieken zoals MIG-of laserlassen.
- Hogere skillset vereist: tig lassen vergt oefening, vaardigheid en ervaring van de tig lasser. Tijdens het lassen moet heel precies gewerkt worden. Dit vereist natuurlijk de nodige controle en coördinatie.
- Hogere kosten: De apparatuur en materialen kunnen duurder uitvallen dan bij andere technieken.
- Risico om vervorming: door de uiterst hoge warmte inbreng is er een risico op eventuele kromtrekking van het werkstuk.
